W ” Don Kichocie ” pewien pięćdziesięcioletni Hiszpan o imieniu Alonso przeczytał tyle inspirujących romansów o rycerzach i damach, że granica między fantazją a rzeczywistością przestała dla niego istnieć. Tak bardzo pragnie żyć w lepszym świecie romansów rycerskich, w którym ludzie zachowują się wobec siebie szlachetnie, a rycerze przeżywają wiele porywających przygód, że postanawia „być zmianą, którą chce zobaczyć” i zostać rycerzem.
Alonso wkłada więc na głowę garnek jako hełm, dosiada starego konia jako walecznego rumaka, bierze sobie cynicznego chłopa za giermka i mianuje się rycerzem Don Kichotem. Jeździ po okolicy, próbując dokonywać dobrych i bohaterskich czynów.
Oczywiście, w siedemnastowiecznej Hiszpanii jest równie dziwne, jak dzisiaj, aby jeździć udając rycerza, a komizm wynika z rozbieżności między postrzeganiem rzeczywistości przez Kichota, a postrzeganiem rzeczywistości przez innych.
Don Kichot jest przez wielu uważany za pierwszą nowoczesną powieść, ponieważ ma spójną, choć epizodyczną, narrację i stara s ię być realistyczny, uznając, że świat rzeczywisty różni się od fikcyjnego. Mówi takż e o tęsknocie ludzkich serc za tym, by świat był lepszy, bardziej idealny, oraz o wyzwaniach, które towarzyszą „byciu zmianą”, którą chce się zobaczyć. Podnosi również kwestię zdrowego rozsądku: czy Don Kichot jest naprawdę szalony, że chce uczynić świat lepszym?